Terapia dialektyczno-behawioralna jest formą psychoterapii, która powstała w odpowiedzi na potrzeby pacjentów z zaburzeniem osobowości z pogranicza. Pierwsze badania nad skutecznością DBT przeprowadzono na osobach z zaburzeniem osobowości z pogranicza z tendencjami samobójczymi. Okazało się, że terapia jest skuteczna u nastolatek z tendencjami samobójczymi, u osób starszym z depresją, u osób z osobowością dyssocjalną, bulimią i objadaniem się. Nie oznacza to jednak, że elementy DBT nie mogą być wykorzystywane w leczeniu innych zaburzeń – stosowane mogą być u różnych pacjentów; stąd terapia DBT osób z niepłodnością, cierpiących z tego powodu na problemy emocjonalne i stres.
Cierpienie osób niepłodnych
Kobiety niepłodne mają zwykle niską samoocenę i poczucie własnej wartości. Nie czują się w pełni kobietami (zwłaszcza, że rola kobiety postrzegana jest przez społeczeństwo jako matki, opiekunki ogniska domowego, dbającej o męża i o … dzieci). Ogromny stres i doświadczanie silnych emocji powodują, że często dochodzi do konfliktów między kobietą a jej partnerem, rodziną, czy znajomymi.
Niekiedy emocje i napięcie są tak silne, że aby przerwać te niemiłe doświadczenia, kobieta wybucha, niekiedy reaguje agresywnie.
Uwaga osoby niepłodnej wyczulona jest na kobiety w ciąży i z małymi dziećmi. Koncentracja na tym jedynym temacie powoduje, że kobiety takie zauważają w swoim otoczeniu jedynie ciężarne i matki z małymi dziećmi.
DBT jako remedium na problemy osób niepłodnych
Umiejętnością niezwykle cenną, a jednocześnie będącą podstawową umiejętnością w DBT dla kobiet niepłodnych przeżywających skrajne emocje, będzie uważność. Skupia ona w sobie szereg mniejszych umiejętności medytacyjnych spotykanych w buddyzmie czy medytacji zachodniej. Umiejętność obserwowania, opisywania i uczestniczenia w taki sposób, by nie oceniać, by skupiać się na jednej rzeczy, na tu i teraz i być efektywnym, będą pomocne w radzeniu sobie ze stresem i negatywnymi myślami odnośnie siebie i swojego stanu.
Obserwowanie to przeżywanie doświadczenia z pewnego dystansu, rejestrowanie wydarzeń czy obiektów, bez względu na to czy jest to przyjemne czy też nie.
Kobiety niepłodne obserwując to co dzieje się wokół nich, będące świadome swoich emocji, sprawiają, że zaczynają się do nich dystansować i przestają działać pod ich wpływem, a więc uspokajają się i zmniejszają swój stres.
Skupienie na jednej rzeczy umożliwia kobietom niepłodnym oderwanie się od nieprzyjemnych myśli związanych z brakiem dziecka, od rozpamiętywania, jak mogłaby wyglądać ich sytuacja, gdyby miały dziecko, co czują kobiety ciężarne. Na spotkaniach ćwiczymy tę umiejętność za pomocą medytacji w ruchu, świadomego oddychania, maksymalnego skupienia na aktualnych doznaniach cielesnych.
Kobiety niepłodne mogą stosować spacer uważności, medytacje, a wszystko po to, by ich codzienność stała się przyjazna a dobrostan był satysfakcjonujący.
Na spotkaniach DBT uczymy się także jak znosić ból i przetrwać kryzys bez pogarszania go. Tego bólu w codziennym życiu pacjentów niepłodnych jest bardzo wiele. Kolejne badania, kolejne pomysły na leczenie, często wyjaśnianie swojej sytuacji otoczeniu, kolejne niepowodzenia powodują, że osoby te niekiedy są w stanie permanentnej żałoby. Nieakceptowanie tego cierpienia i walka z nim powodują, że cierpimy jeszcze silniej. Uświadomienie sobie i ćwiczenie jak przetrwać kolejne sytuacje stresowe, zaakceptować, że niekiedy przeżywamy silny ból, pozwala na wprowadzenie w życiu zmian bez cierpienia.
W codziennym życiu niezwykle ważne jest dla osób niepłodnych bycie skutecznym, robienie tego, co działa, zamiast tego, co słuszne. Pozwala to na zmianę sposób patrzenia na świat. Umożliwia też pozwolenie sobie na słabości, na brak perfekcjonizmu.
Praca nad wewnętrznym krytykiem
Rozbudzanie w sobie postawy współczującej i akceptacji zaistniałego stanu rzeczy pozwala kobietom niepłodnym na poprawę swojej samooceny, na poczucie się znów w pełni kobieco. Popatrzenie na sytuację w sposób dialektyczny, bez skrajnych sformułowań w stylu wszystko albo nic, biało-czarno pozwala uspokoić nerwy, poszukać w sposób spokojny i racjonalny, a nie pod wpływem emocji, rozwiązań, które będą dla nich najlepsze.
Uprawomocnienie emocji pozwala kobietom na spojrzenie na siebie w sposób łagodny, bez oceniania, bez dodatkowego napięcia. To wszystko powoduje, że codzienność staje się łatwiejsza.
W momencie, gdy napięcie jest silne, często dochodzi do sprzeczek między partnerami. Warto nauczyć się wtedy komunikowania swoich potrzeb w sposób nieobrażający i nieatakujący drugiej osoby. Na spotkaniach DBT osoby niepłodne uczą się zasad wygłaszania komunikatów Ja tak, by osiągnąć swój cel nie doprowadzając przy tym do niepotrzebnych sprzeczek. Komunikując także swój stan emocjonalny powodują, że negatywne emocje ulegają spłyceniu.
Kontakt telefoniczny
Warto podkreślić, że w DBT pacjent ma możliwość i jest zachęcany do kontaktu telefonicznego z terapeutą pomiędzy spotkaniami. Jest to świetne rozwiązanie dla osób niepłodnych, które przechodzą liczne badania i potrzebują wsparcia w takich momentach. Również w przypadku niepowodzenia, poronienia, kobieta ma możliwość zadzwonić czy mailować do terapeuty, tak by ten mógł udzielić jej wsparcia, popracować telefonicznie nad emocjami, bez konieczności czekania do kolejnej sesji.
Mimo, że DBT opracowane zostało z myślą o innej grupie osób, znajduje zastosowanie w wielu przypadkach. Dla wszystkich tych osób, które zmagają się z bólem, cierpieniem, stresem, silnym napięciem, a do tych z pewnością należą osoby niepłodne. Terapia DBT osób z niepłodnością jest świetną terapią pomagającą przeżyć ten trudny czas.