Kobiety z BPD są aktywne seksualnie, a większość z nich zajdzie w ciążę podczas najcięższego nasilenia objawów choroby. Wyniki badań przeprowadzonych w USA w 2012 , ale również obserwacje kliniczne pokazują, że nasilenie objawów borderline wiąże się z podwyższonym odsetkiem nieplanowanych ciąż nastolatek.
Mimo, że nastolatki mające niski status społeczno-ekonomiczny czy Afro-Amerykanki częściej przedwcześnie zachodzą w ciążę, w przypadku osób z BPD te dwa czynniki nie mają znaczenia. Kobiety cierpiące na borderline częściej niż kobiety z zaburzeniami Osi I zachodzą w nieplanowane ciąże.
Problemy matek z zaburzeniami psychicznymi
Większość literatury na temat ciąży u kobiet cierpiących na zaburzenia psychiczne koncentruje się na kobietach ze schizofrenią. Leki psychotropowe stosowane przez te kobiety mogą negatywnie wpływać na rozwijający się płód, szczególnie podczas embriogenezy (od trzeciego do ósmego tygodnia ciąży). Odwrotnie, kobiety, których choroba psychiczna jest nieleczona, mogą nie otrzymać odpowiedniej opieki prenatalnej, stosować więcej tytoniu i substancji psychoaktywnych oraz mieć problemy z nawiązaniem więzi z narodzonym dzieckiem (ACOG, 2008).
Macierzyństwo jest źródłem radości i satysfakcji dla kobiet z problemami psychicznymi, ale częściej są samotnymi matkami, żyją w niebezpiecznych warunkach i tracą opiekę nad swoimi dziećmi.
Ponadto mogą być dyskryminowane przez pracowników służby zdrowia i pracowników socjalnych w wyniku ich zachowania (Montgomery, Brown i Forchuk, 2011).
BPD a ciąża i aborcja
Wcześniej nie było znaczących badań dotyczących ciąż i porodów u kobiet z BPD. Jednak wyniki badań nad chorobami przenoszonymi drogą płciową u kobiet cierpiących na borderline sugerują, że mają one częściej wczesne i bez zabezpieczenia stosunki seksualne niż kobiety zdrowe czy chorujące na inne choroby psychiczne (De Genna i wsp., 2011). Większa seksualna impulsywność, częstsze występowanie historii wykorzystywania seksualnego (Bradley, Jenei i Westen, 2005) i współistniejące zaburzenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych mogą przyczyniać się do zwiększonego ryzyka nieplanowanych ciąż.
Kobiety z BPD zachodzą w ciążę i rodzą dzieci, często w okresie pojawienia się lub nasilenia objawów zaburzenia osobowości z pogranicza. Są w grupie zwiększonego ryzyka ciąż nastolatek i niechcianych ciąż w porównaniu do kobiet z zaburzeniami Osi I.
Wyniki badania Natacha M. De Genna i współpracowników z 2012 roku pokazują, że 18% kobiet cierpiących na BPD przez nich badanych zaszło w ciążę przed 16 rokiem życia . Prawdopodobne jest, że przedwczesna ciążą i macierzyństwo nastoletnie w przypadku dziewczynek z BPD może zaostrzyć objawy zaburzenia. Mowbray i wsp. (2005) zauważyli większe trudności w funkcjonowaniu kobiet, których początek choroby psychicznej nastąpił w ciągu 18 miesięcy od urodzenia pierwszego dziecka. Nad tym zagadnieniem prowadzone są badanie podłużne, które wyjaśnią taką zależność.
Niewiele jest badań uwzględniających problem aborcji u kobiet z BPD. Jednak kobiety z borderline często, oprócz objawów typowych dla BPD, cierpią na depresję czy mają zaburzenia lękowe, które mogą przyczyniać się do podjęcia decyzji o aborcji. Istnieją jednak wyniki badań potwierdzających, że kobiety cierpiące na zaburzenia psychiczne (różne) są bardziej narażone na aborcje zarówno planowe, jak i spontaniczne (Fergusson, Horwood i Boden, 2008).
Badanie przeprowadzone w 2012 roku było pierwszym badaniem, w którym zbadano częstość aborcji u kobiet z BPD kontrolując rasę, status socjo-ekonomiczny, nadużywanie substancji szkodliwych i aktywność seksualną. Przebadano w sumie 379 kobiet w wieku od 16 do 40 lat. Wyniki wskazują, że największym predyktorem aborcji był niski status socjo-ekonomiczny.
Badanie uwzględniło również kwestie rasowe i ich związek z aborcją. Afro-Amerykanki cierpiące na BPD częściej zachodziły w ciążę nieplanowane, również częściej jako nastolatki zachodziły w ciążę, jednak nie częściej niż kobiety zdrowe czy cierpiące na inne zaburzenia psychiczne poddawały się aborcji. Wśród kobiet cierpiących na choroby psychiczne, takie jak zaburzenia BPD i / lub zaburzenia osi I, u kobiety rasy białej i Afro-amerykanki, ryzyko aborcji planowanej jest równe po uwzględnieniu statusu socjo-ekonomicznego.
Badając kobiety z BPD należy przyjrzeć się ryzyku nadużywania substancji szkodliwych. Wpływ nasilenia objawów BPD na nieplanowane ciąże i porody żywe różnią się w zależności od używania tych substancji. Kobiety z wyższym wskaźnikiem nasilenia objawów bez nadużywania substancji psychoaktywnych w wywiadzie miały więcej nieplanowanych ciąż i więcej żywych urodzeń. Jednak nasilenie objawów BPD nie wiązało się z większą liczbą nieplanowanych ciąż i urodzeń żywych u kobiet z używaniem tych substancji. Możliwe, że łączny wpływ nasilenia objawów BPD i nadużywania substancji szkodliwych na nieplanowane ciąże i porody są addytywne, a nie multiplikatywne. Innymi słowy, objawy BPD mogą stanowić dodatkowe ryzyko dla nieplanowanych ciąż i urodzeń żywych u kobiet, które nie cierpią na inne zaburzenia, takie jak nadużywanie substancji.
Odbiór społeczny
Praca z nastolatkami w nieplanowanej ciąży cierpiącymi dodatkowo na BPD czy nawet kobietami, które mają BPD i zaszły w ciążę nie planując tego jest kosztowna i trudna. Wiele z nich jest pod opieką terapeutów, ale też wiele cierpi z powodu niskiego statusu socjo-ekonomicznego (problemy ze znalezieniem pracy, utrzymaniem pracy, samotne macierzyństwo, wielodzietność, niekiedy wykluczenie z rodziny), korzystając z opieki społecznej czy domów samotnych matek. Te kobiety nie posiadają wsparcia psychologicznego czy terapeutycznego, a pozostawione same sobie często rozwijają więcej objawów BPD.
Cechy osobowości charakterystyczne dla borderline, takie jak intensywne i niestabilne przywiązanie, zachowania impulsywne i zaburzenia dotyczące zdolności do samodzielnego podejmowania decyzji, które prowadzą do ciąż nastolatek i nieplanowanych ciąż mogą stanowić również przeszkodę w uzyskaniu spójnej i skoordynowanej opieki medycznej i psychicznej. Zdecydowanym rozwiązaniem problemu byłaby tu edukacja przedstawicieli domów opieki nad samotną matką, opieki społecznej, lekarzy ginekologów i położnych w zakresie umiejętności rozwijania i utrzymywania relacji terapeutycznych z wymagającymi pacjentami, takimi jak osoby z BPD lub innymi zaburzeniami psychicznymi. Może mieć to zdecydowany wpływ na poprawę przestrzegania zaleceń lekarskich przez nastolatki z BPD.
Ponadto zintegrowane podejście i współpraca obejmująca ginekologów, psychiatrów, położne i terapeutów mogłyby przyczynić się do poprawy wyników w zakresie zdrowia reprodukcyjnego kobiet z chorobami psychicznymi i ich opieki nad potomstwem (ACOG, 2008). Warto pamiętać, że kobiety z BPD są aktywne seksualnie, a większość z nich zajdzie w ciążę podczas najcięższego nasilenia objawów choroby.